همه چیز در مورد کلید اتومات مکانیکی و روش تنظیم آن

همه چیز در مورد اتومات مکانیکی و نحوه تنظیم آن







حداقل فشار کاری پمپ یعنی فشاری که پمپ روی آن فشار روشن می شود یا cut in می شود
حداکثر فشار کاری پمپ یعنی فشاری که پمپ روی آن فشار خاموش می شود یا cut out شود

برای اطلاع از نحوه تنظیم مخزن فشار و فشار باد مناسب آن به مقاله زیر مراجعه کنید
عدم تنظیم مخزن تحت فشار مساوی است با سوراخ شدن زود هنگام آن

http://drpump.blogsky.com/1395/03/28/post-11/
-----------------------------------------------------------------------

ابتدا با نحوه عملکرد پیچ های اتومات مکانیکی آشنا می شویم و سپس به نحوه تنظیم صحیح و اصولی فشار پمپ می پردازیم

تمام کلید اتومات های مکانیکی دو پیچ برای تنظیم دارند که پیچ بزرگتر برای افزایش یا کاهش فشار است و پیچ کوچک برای تنظیم بازه یا دلتا (محدوده یا لیمیت) به کار می رود




نحوه عملکرد پیچ بزرگ :

با سفت کردن پیچ بزرگتر می توانید فشار آب را افزایش دهید و با شل کردن آن هم فشار کاهش می یابد
توجه داشته باشید که افزایش یا کاهش فشار با حفظ دلتا یا محدوده ( که توسط پیچ کوچک تنظیم شده است) صورت می گیرید
یعنی اگر دلتا یا اختلاف فشار ما 2 بار است ، وقتی پیچ بزرگ را سفت تر می کنیم ، دلتا همچنان ثابت می ماند و فشار استارت و استاپ ما مثلا  از ( 2 و 4 ) به ( 3 و 5 ) می رسد

مثال : فرض کنید بازه پمپ ما 2 بار است و پمپ بین 3 و 5 بار کار می کند - حال اگر پیچ بزرگ را سفت تر کنیم پمپ روی 4 و 6 کار می کند
( همانطور که می بینید دلتا ثابت مانده است )

نکته 1 : توجه داشته باشید تا زمانی که به پیچ کوچک دست نزنید دلتا ثابت خواهد بود و با چرخاندن پیچ بزرگ ، تنظیم پیچ کوچک (که مربوط به دلتا می شود) تغییری نمی کند

نکته 2 : اتومات مکانیکی همانطور که از اسمش پیداست ، یک سیستم مکانیکی است و به همین خاطر دقت آنچنانی ندارد و کاملا دقیق نیست و سفت کردن پیچ بزرگتر تا حدودی باعث کوچک شدن بازه نیز می شود
لذا اگر پیچ بزرگ تر اتوماتی را که بازه آن 2.2 بار است را سفت کنید ( به عنوان مثال پمپ بین 1.8 و 4 بار کار می کند) ، تا حداکثر فشار کاری پمپ به 6 بار افزایش یابد ، بازه هم مقداری کاهش می یابد و پمپ به جای اینکه روی 3.8 و 6 بار کار کند روی 4.2 و 6 بار کار خواهد کرد که حکایت از کاهش دلتا به 1.8 بار خواهد داشت

به عبارت دیگر ، دلتا در اتومات مکانیکی کاملا ثابت نیست و با افزایش فشار ، دلتا هم کمی کاهش می یابد که از این منظر برای ساختمان های بلند مزیت محسوب می شود

-----------------------------------------------------------------------

نحوه عملکرد پیچ کوچک :

تمام اتومات های مکانیکی دارای یک بازه یا دلتا هستند (به فاصله بین روشن وخاموش شدن پمپ دلتا یا بازه می گویند - یعنی پمپی که مثلا بین 1.8 و4 بار کار می کند بازه ای معادل 2.2 بار دارد)

این پیچ دلتا یا محدوده کارکرد پمپ را تعیین می کند - هرچه این پیچ را سفت تر کنید دلتا یا بازه افزایش می باید و هر چه آن را شل تر کنید دلتا یا بازه کاهش می یابد
نکته : هر چه پیچ کوچک شل تر باشد بهتر است چون بازه یا دلتا هر چه کمتر باشد نوسان فشار آب هم کمتر خواهد بود

فرض کنیم اتومات شما بین 3 و 5 بار کار می کند یعنی پمپ روی 3 روشن و روی 5 خاموش می شود - دلتا T اتومات شما 2 بار است و اگر پیچ تنظیم کوچک را سفت کنید دلتا به 3 یا 3.5 بار هم می رسد ولی هرچه آن را شل کنید دلتا کمتر از 1.8 بار نمی شود

چرا دلتا از حدود 1.8 بار کمتر نمی شود:
برای روشن شدن موضوع باید بدانید که اگر دلتا خیلی کم شود - مثلا 0.5 بار - فقط با مصرف چند لیتر آب ، پمپ روشن می شود - مثلا فرض کنید دلتا 0.5 بار باشد - حتی اگر 2 یا 3 لیتر آب مصرف کنید پمپ روشن می شود
دلتا به پمپ فرصت استراحت می دهد و در فاصله بین روشن و خاموش شدن پمپ ، این مخزن تحت فشار است که وظیفه تامین آب را به عهده دارد


بنده به عنوان مرجع سیستم های آبرسانی ایران ، بازه مناسب را بین 1 تا 1.5 بار می دانم که متاسفانه هیچ اتوماتی در بازار چنین بازه ای ندارد و کسانی که به این بازه نیاز داشته باشند باید سراغ پرشر سوئیچ های دانفوس بروند که بزرگترین مشکل آنها این است که نمی توانند به صورت مستقیم برق پمپ را تامین کنند چون فقط توانایی تحمل 2.6 آمپر را دارند و باید با کنتاکتور به کار روند - در غیر اینصورت آتش میگیرند


توجه داشته باشید پرشر سوییچ دانفوس ، یک سنسور فشار با قابلیت قطع و وصل برق می باشد و  اتومات مکانیکی نیست
pressure یعنی فشار و switch یعنی قطع و وصل کننده که معادل کمله کلید می باشد - بدین ترتیب پرشر سوییچ یعنی قطع و وصل کننده فشار یا کلید قطع و وصل فشار

اکثر لوله کش های بی سواد و اصطلاحا تجربی از نحوه کارکرد پیچ کوچک اطلاع ندارند و می گویند " به این پیچ دست نزنید چون تنظیم کارخانه ای آن بهترین حالت است" حال آنکه اتومات مکانیکی هیچ تنظیم ثابت و کارخانه ای ندارد و این تکنیسین است که باید بر حسب ارتفاع مصرف کننده این پیچ ها را تنظیم کند
- توصیه ما این است که همیشه پیچ کوچک را شل کنید تا دلتا کاهش یابد - با کاهش دلتا ، نوسان فشار آب کمتر خواهد شد و مصرف کننده هم از این موضوع راضی خواهد بود

کلید اتومات های squar d به صورت پیش فرش بازه ای حدود 2 بار دارند و کلید های المنت ترکیه بازه ای حدود 3 بار دارند
از آنجایی که لوله کش ها نمی دانند وظیفه پیچ کوچک چیست ، به آن دست نمی زنند ، کلید اتومات هایی که به صورت پیش فرض بازه کمتری دارند در بازار موفق تر هستند (مثل squar d و italtecnica که یکی از دلایل محبوبیتشان همین است)
این در حالی است که در کلید اتومات های Element با چرخاندن پیچ دلتا به سمت منفی می توان بازه را به حدود 1.8 کاهش داد

نکته اساسی این است که همیشه بازه را باید کمتر از 2 بار قرار دهید چون اگر بازه زیاد باشد ، فشار آب مصرف کننده تا قبل از روشن شدن پمپ ، افت زیادی خواهد داشت و مصرف کننده از نوسان و افت شدید فشار آب ناراضی خواهد بود

-----------------------------------------------------------------------

و اما راز تنظیم صحیح و اصولی فشار پمپ با استفاده از اتومات مکانیکی:

  1 : برای تنظیم صحیح اتومات مکانیکی ابتدا ارتفاع مصرف کننده را به دست می آوریم
2 :  فشار روشن شدن یا استارت پمپ ( cut in ) را باید حداقل 0.7 تا 1 بار بیشتر از ارتفاع مصرف کننده تنظیم کنید
به عنوان مثال برای مصرف کننده ای که در ارتفاع 20 متری قرار دارد ، فشار را باید حداقل روی 3 و 5 بار و حداکثر 4 و 6 بار تنظیم کنید
راز تنظیم اتومات مکانیکی همین است !!! یعنی لوله کشی که می آید و یک ساعت با پمپ شما ور می رود و آخر سر هم نمی تواند فشار را درست تنظیم کند ، همین دو خط را نمی داند !!!

ما امروز برای اولین بار پرده از راز تنظیم اتومات مکانیکی برداشتیم تا هر مصرف کننده ای بتواند بدون کمک گرفتن از لوله کش یا تکنیسین ، پمپ خود را به بهترین وجه تنظیم کند

- شما با دانستن این دو خط از تمام لوله کشها ، با سواد تر خواهید بود - فکر کنم حالا دلیل اینکه به کررات از عبارت لوله کش های بی سواد استفاده می کنیم چیست ؟

نکته مهم : همواره هد نهایی پمپ را در نظر داشته باشید و فشار استاپ ( حداکثر فشار ) را 0.1 یا 0.2 بار کمتر از هد نهایی پمپ تنظیم کنید - به عنوان مثال فشار پمپی را که هد آن 56 متر یا 5.6 بار است را از 5.4 تا 5.5 بار بالاتر نبرید
دلیل این موضوع این است که ، کارایی پمپ بعد از مدتی کاهش می یابد و نمی تواند به حداکثر فشار تنظیم شده برسد و در نتیجه یکسره کار می کند تا بسوزد
نکته : همچنین اگر حداکثر فشار اتومات را بالاتر از هد ماکسیموم پمپ قرار دهید همین اتفاق می افتد و پمپ چون به حداکثر فشار تنظیمی نمی رسد یکسره کار می کند و می سوزد - پس همیشه بعد از تنظیم پمپ تست کنید که زمانی که شیر بسته است پمپ خاموش می شود یا خیر

-------------------

نکته بسیار مهم : اگر آب شهری به ورودی پمپ متصل باشد ، پمپ می تواند به فشاری بالاتر از هد ماکسیموم خود برسد - در این شرایط می توانید حداکثر فشار کاری را بالاتر از هد ماکسیموم پمپ قرار دهید






فشار ها در حالت موازی با هم جمع می شوند و در نتیجه می توان به فشاری بالاتر از عددی که روی پمپ درج شده است رسید
 - یعنی اگر فشار آب شهری 2 بار و حداکثر فشار پمپ هم 5.6 بار باشد ، در این شرایط می توان فشار را تا 7.6 بار هم بالا برد

-----------------------------------------------------------------------

مهمترین قسمت های تاثیر گذار در دوام و کارکرد صحیح سیستم اتومات مکانیکی به ترتیب از قرار زیر است :

اول : مخزن فشار یا Pressure tank :
مخزن فشار ، نبض پمپ است و زمانی که سوراخ شود کل سیستم دچار اختلال می شود و پمپ مدام روشن / خاموش می شود - درست مثل آدمی که قلبش دچار مشکل باشد و ضربان قلبش مدام تند و کند می شود
بر خلاف نظر لوله کش ها (و متاسفانه مهندسان بی سواد مکانیک و تاسیسات)  که مخزن و کیفیت آن را چندان مهم نمی دانند ، مخزن فشار مهمترین قسمت یک سیستم اتومات مکانیکی است و عمده ترین دلیل خرابی پمپ ها بعد از  خشک کار کردن ، سوراخ شدن مخزن تحت فشار است

در جاهایی که مخزن ذخیره آب قبل از پمپ نمی گذارند (یا مخزن کم حجم مثلا 200 لیتری می گذارند) معمولا اولین عامل و دلیل 90 درصد خرابی های پمپ ، قطع شدن آب و خشک کار کردن پمپ می باشد ولی در جاهایی که مخزن ذخیره آب کافی دارند ، دلیل 90 درصد خرابی پمپ ها سوراخ شدن مخزن تحت فشار و در پی آن روشن و خاموش شدن مکرر پمپ و نهایتا سوختن الکتروموتور است
البته تجربه خود مصرف کننده ها هم گواه این موضوع است که تعداد دفعات تعمیر پمپ خیلی خیلی کمتر از دفعات تعویض مخزن فشار می باشد


دوم : اتومات مکانیکی
اگر بهترین پمپ دنیا را هم با یک اتومات مکانیکی تقلبی به کار بگیرد ، هیچ فایده ای ندارد و پولتان را دور ریخته اید و پمپ شما در کمتر از 6 ماه می سوزد
اتومات های مکانیکی تقلبی چینی (که معمولا هم با نام squar d عرضه می شوند) و اصلی ترکیه (element) کیفیت پایینی دارند و زیاد اتفاق می افتد که پلاتین چسبانده و پمپ را می سوزانند


سوم : کیفیت پمپ آب
جالب آن که کیفیت خوب پمپ ، کمترین تاثیر را در کارکرد صحیح و دوام سیستم آبرسانی دارد!!!
یعنی اگر یک سیستم مکاینکی را با مخزن آلمانی و پمپ چینی ببندید خیلی خیلی بیشتر از یک سیستم که مخزن ترکیه ای و یا حتی ایتالیایی دارد کار می کند




در عکس زیر عمر سیستم آبرسانی مکانیکی (که مشتمل بر پمپ ، اتومات مکانیکی و مخزن تحت فشار می باشد ) بر حسب نوع جنس به کار رفته مشخص شده است
ما در این جدول عمر بهترین سیستم را به عنوان شاخص یا benchmark معادل عدد 100 در نظر گرفته ایم و امتیازات نشان دهنده دوام سیستم هستند
به عنوان مثال سیستمی که امتیاز 60 گرفته ، 40 درصد کمتر از سیستم درجه 1 ما عمر می کند





نکته 1 : کیفیت اتومات italtecnica ایتالیا و squar D مکزیک یکسان فرض شده است چون هر دو کیفیت خیلی خوبی دارند و اصلا مشکل کیفیتی ندارند و هر کدام را که بخرید تا سالیان سال دوام خواهند داشت

نکته 2 : (کیفیت مخازن ترکیه و ایتالیا یکسان در نظر گرفته شده اند چون اکثر مخازن ترکیه ای به صورت همکاری مشترک با ایتالیا تولید می شوند و اکثرا از تیوپ ایتالیایی بهره می برند - به همین خاطر از نظر کیفیت و دوام با نمونه های ایتالیایی برابری می کنند)

نکته 3 : در صورت استفاده از اتومات تقلبی چینی امتیاز سیستم به شدت کاهش می یابد چون با استفاده از این اتومات ها هر اتفاقی ممکن است پیش بیاید - از عدم امکان تنظیم صحیح و دقیق اتومات گرفته تا پلاتین چسباندن و در نتیجه یک سره کارکردن پمپ که باعث سوختن پمپ می شود
 حتی چند مورد آتش گرفتن اتومات را هم داشته ایم

-----------------------------------------------------------------------

نکته مهم در مورد کلید اتومات های المنت ترکیه :

بازه پیش فرض این کلید ها حدود 3 بار است که باید آن را به 2 بار کاهش دهید
برای این کار پیچ کوچک تر (که با علامت دلتا یا مثلث مشخص شده است) را به سمت منفی می چرخانیم تا پیچ کاملا شل شود و بازه کاهش یابد
در این حالت بازه به حدود 1.8 تا 2 بار کاهش می یابد

کلید اتومات های المنت از نمونه های چینی بهتر هستند ولی به هیچ وجه به کلید اتومات های italtecnica , squar d نمی رسند

از آنجایی که کیفیت و کارکرد صحیح اتومات مکانیکی از خود پمپ هم مهم تر است اکیدا توصیه می کنم کلید اتومات squar d اصلی که ساخت مکزیک است و یا italtecnica اصلی که ساخت ایتالیا است را خریداری کنید
دلیل این توصیه این است که کیفیت اتومات های المنت تعریف چندانی ندارند و زیاد پیش می اید که پلاتین بچسبانند - پلاتین چسباندن هم مساوی است با یکسره کار کردن پمپ و سوختن پروانه (و بعد از چند ساعت هم سوختن الکترو موتور)

حالا که متوجه شدید این قطعه به ظاهر ساده و ارزان قیمت چقدر مهم است اگر باز هم اتومات متفرقه بخرید واقعا تاسف آور است

-----------------------------------------------------------------------

بررسی اتومات های تقلبی چینی :

چین در زمینه اتومات مکانیکی هیچ برند معتبری ندارد و هیج برندی هم به صورت تحت لیسانس ، در چین اتومات مکانیکی تولید نمی کند لذا هر اتوماتی که از چین بیاید کاملا تقلبی است

دقت کنید جنس تقلبی با جنس چینی کاملا متفاوت است

محصول تقلبی محصولی است که از روی یک برند دیگر کپی شده باشد و روی آن اسم و مشخصات محصول اصلی درج شده باشد تا حداقل در نگاه اول خریدار را فریب دهد - روی اینگونه از محصولات خبری از عبارت  made in china نیست و روی محصول می زنند made in italy یا made in germany  و ....

ولی محصول چینی ، محصولی است که اولا عبارت made in china روی آن درج شده باشد - دوما برند چینی داشته باشد یا به صورت تحت لیسانس با برند خارجی در چین تولید شده باشد - مثل محصولات آدیداس یا نایک که به صورت تحت لیسانس در چین تولید می شوند
این دسته از محصولات شاید کیفیت خوبی نداشته باشند ولی هر چه هست تقلبی نیستند و اصل چین یا چینی اصلی به حساب می آیند ( برندهای leo - stream - marqius از جمله برندهای اصل چین هستند که هم برند چینی هستند و هم تولید چین)
محصولات leo , stream , marqius که در بالا به آنها اشاره شد محصول چینی هستند ولی تقلبی نیستند


شرکت های چینی بیشتر اقدام به کپی از روی محصولات squar d می نمایند به همین خاطر در هنگام خرید اتومات های squar d مکزیکی دقت کنید جنس چینی به شما قالب نکنند


برای اطلاعات بیشتر در مورد تفاوت بین محصول چینی و محصول تقلبی و درجه بندی کیفی محصولات مختلف جهانی ، مقاله زیر را مطالعه کنید :

http://www.drpump.blogsky.com/1395/01/22/post-9/

----------------------------------

پمپ های چینی و ایرانی را در یک رده قرار داده ایم چون شرکتهای ایرانی هم از روی برندهای ایتالیایی کپی می کنند و بسیاری از قطعاتی که در تولید پمپ به کار می برند چینی است

برندهای leo - stream - marqius  و دیزل ساز همگی در یک رده قرار می گیرند البته به شخصه محصولات دیزل ساز که کپی از روی پنتاکس است را به بقیه این پمپ های درجه 2 ترجیح می دهم چون دیزل ساز ، جنس چینی/ایرانی خوب است و برند های استریم و مارکیوس و لئو ، چینی نامرغوب یا جنس درجه 3 هستند

چند مورد که از پمپ خود مکش یا جتی دیزل ساز استفاده کردم دوام پمپ خوب بود و در مقابل خشک کار کردن حتی از پنتاکس هم با دوام تر بود چون پمپ جتی دیزل ساز جز معدود محصولات جتی است که از پروانه برنجی بهره می برد که حتی پنتاکس از آن بی بهره است
مشکل اساسی پمپ های leo به گفته فروشندگان و تعمیرکاران این است که سیم پیچ آنها آلمینیومی است که باعث دوام خیلی کم الکتروموتور می شود که این مورد در دیزل ساز وجود ندارد و سیم پیچ پمپ های دیزل ساز مسی است
پمپ های مارکیوس هم مشکل زنگ زدگی کلگی دارند و آب را غیر بهداشتی می کنند

پس اگر قرار بر استفاده از پمپ ارزان قیمت باشد بنده به طور قطع دیزل ساز را پیشنهاد می کنم

----------------------------------


برای مشاهده و دانلود کل مقاله به صورت فایل تصویری اینجا را کلیک کنید

.